Beste buur, beste muziekliefhebber,

https://youtu.be/JOEa15DAdnw

Met bovenstaand linkje komen jullie op een prachtige productie van het gezelschap Opera Zuid van de double bill La voix humaine en L’heure Espagnol. We hebben besloten La Voix humaine in ons online programma wat naar voren te halen omdat het zo kan zijn dat deze productie weer offline gehaald wordt en het zou zonde zijn om deze te missen. Wij noorderlingen krijgen niet vaak de kans om producties van Opera Zuid te zien, met dit gezelschap boffen de zuiderlingen dan weer. Deze Voix kreeg in de recensies 4 tot 5 ballen, zou in maart vorig jaar gaan draaien en toen kwam corona. Met een team van 30 man werd een voorstelling gemaakt die in november gestreamd werd en nu dus voor ons allemaal te zien is op YouTube. Wat een geluk voor ons. En wat een timing: voor de liefhebbers draait op The Human Voice van Pedro Almodóvar met Tilda Swinton als Elle. De kenners van het werk van Almodóvar weten dan al dat we in deze versie niet met een vrouwelijk slachtoffer te maken krijgen. Voor de cineville pashouders: te zien op Vitamine Cineville. Zeer aan te raden in combinatie met het operaatje.

En dan krijgen jullie er nog zomaar L’heure Espagnol van Ravel bij! Bij Opera Thuis hebben we die al eens gezien, in de 2012 productie uit Glyndebourne onder regie én vormgegeven door Laurent Pelly. Opera Zuid kan de vergelijking met Glyndebourne doorstaan! Bij de bespreking indertijd is lang stilgestaan bij de titel: L’heure Espagnol. Benieuwd wat jullie denken.

Voor wie meer wil weten over Ravel, kijk naar deze kleine documentaire https://youtu.be/BBLXNf84_AQ. Zo leuk om je voor te stellen hoe Ravel, een piepklein mannetje, in dit piepkleine charmante huis zijn grootse muziek schreef.

Heel veel plezier, laat vooral aan ons weten wat jullie ervan vonden. We komen voor de zomer nog een keer terug met Menotti en dan hopen we dat dat de laatste ‘online’ is.

Liefs en groet, Hendrikje en Mary

Over de opera



Op dit schilderij van Jacques-Émile Blanche is een groep jonge Franse kunstenaars geportretteerd. Dit schilderij is in 1921 gemaakt. En ja, er maakt een vrouw deel uit van deze groep kunstenaars: Germaine Tailleferre. In het midden nog een vrouw, de pianiste Marcelle Meyer. In de rechterbovenhoek staan Francis Poulenc en Jean Cocteau. Ze maken deel uit van Le Groupe des Six. De groep had een doel: zij wilden nieuwe Franse muziek maken. Hun idee was de Franse muziek te ontdoen van het impressionisme van Claude Debussy en van Duitse invloeden, zoals het romanticisme van Richard Wagner en Richard Strauss. De muziek van de groep wordt gekenmerkt door speelsheid en eenvoud, en vertoont een mengeling van invloeden van Stravinsky, Satie en populaire muziek, zoals Amerikaanse jazz, variété en Braziliaanse dansen zoals de samba. Elke componist in het gezelschap had daarbij zijn eigen voorkeur, het was geen homogene groep. Ze voelden zich verbonden met het kubisme en met Franse surrealistische schrijvers als Jean Cocteau en Paul Éluard.

Het motto van de groep was L'art pour l'art: ze componeerden muziek om de muziek zelf, zonder 'betekenis' of bijbedoelingen. Van een informele vriendengroep werden de zes componisten tot een bekende 'club' door een krantenartikel van de gelijkgestemde journalist Henri Collet. Binnen dit groepje nam Poulenc een bijzondere plaats in. Poulenc, geboren in 1899, was van goede en zeer rijke huize. Zijn ‘Oncle Papoum’ zag zijn muzikale talent, zorgde ervoor dat hij de beste muziekleraren kreeg en introduceerde hem al op jonge leeftijd in de Parijse kunstenaarswereld. Zijn vroege werken kenmerken zich door de eenvoud die het gezelschap van zes voorstond. Maar zijn eigen stem vond hij toen hij les nam bij Stravinski. Hij wilde op zoek naar meer harmonie en melodie in zijn muziek. Stravinski raadde hem aan de galante muziek uit de achttiende eeuw te gaan bestuderen. Een goed advies. In deze muziek vond Poulenc een bron van inspiratie en zijn eigen werk zou zich gaan kenmerken door reeksen mooie melodische themaatjes. Dat kwam hem wel op gefronste wenkbrauwen van zijn vrienden bij Les Six te staan en afkeuring. Maar Poulenc liet zich niet ontmoedigen en ging op de ingeslagen weg voort.

Het laatste werk van Poulenc is La Voix Humaine laat zien waar zijn eigenzinnigheid toe geleid heeft. Het toneelstuk La Voix Humaine werd al in 1928 geschreven door zijn vriend Jean Cocteau. Het was een lang gekoesterde wens van Poulenc om de tekst van muziek te voorzien. Het zou nog tot 1959 duren voordat het er eindelijk van kwam. Hij schreef het de muziek voor en met de sopraan Denise Duval. We horen een componist aan het werk die uiting kan geven aan diepe gevoelens van wanhoop, emotionele uitputting, angst en depressie. Eerder schreef hij Dialogues des Carmélites, een opera over de angst voor de angst. Met het schrijven van die opera vestigde Poulenc zijn naam als de componist die melodie kan vinden bij gevoelens waar hij zelf maar al te vertrouwd mee was: hij leed aan diepe depressies en angststoornissen. Dat is te horen in La Voix. Poulenc was voor zijn ontwikkeling als componist in hoge mate schatplichtig aan Maurice Ravel. (1875-1937).

In zijn muziek horen we de invloeden van deze componist van Zwitsers-Baskische afkomst. In zijn eerste Parijse jaren kreeg hij les van Ravel. In het programma van Opera Zuid is opgenomen de korte opera L’heure Espagnol. Ravel schreef het in 1911. Ook L’heure Espagnol is een op muziek gezet toneelstuk, geschreven door FrancNohain. Ravel droeg het stuk op aan zijn Baskische vader. Het stuk kreeg heftige kritieken vanwege de pikante inhoud maar dat heeft niets afgedaan aan het succes. Tot op de dag van vandaag wordt het opgevoerd en het publiek kan er hartelijk om lachen. Bij Opera Thuis Online kijken we naar een productie die door corona geen doorgang kon vinden, in november 2020 gestreamd kon worden en nu op you-tube te zien is. Op de site van Opera Zuid wordt de productie zo geïntroduceerd: Regisseur Béatrice Lachaussée maakt voor Opera Zuid twee eenakters waarin de emotionele ontwikkeling van de vrouw centraal staat. Twee vrouwen hunkeren naar liefde. De ene wil haar minnaar terug, de andere gaat vreemd. Toneelstukken met sensuele of sociale onderwerpen waren in het begin van de twintigste eeuw in de mode. Ook bij de belangrijkste Franse componisten van die tijd. Francis Poulenc en Maurice Ravel zetten twee beroemde stukken op muziek. In de eenakter La voix humaine van Jean Cocteau belt een vrouw met haar ex-minnaar. Hem loslaten kan ze niet. Ze vleit, wanhoopt en chanteert in de hoop dat hij de telefoonverbinding niet verbreekt. Met orkestkleuren en zangstijl geeft Poulenc de kracht van Cocteau’s tekst weer. Van het ongeduldige wachten op een antwoord van de man, via de gelukzalige herinneringen tot aan het desolate einde. Tijd met je minnaar doorbrengen, betekent een ‘Spaans uurtje’ in de volksmond. In het komi ische toneelstuk L’heure espagnole van Franc-Nohain draait het om die uurtjes.

 We zijn op bezoek bij een klokkenmakers-echtpaar. Torquemada is een wat suffe echtgenoot, Concepción een vurige Spaanse. Kunnen de geheime minnaars de honger van Concepción stillen? Ravel, zelf van Baskisch-Franse origine, laat in deze opera zijn fascinatie voor de Spaanse muziek en cultuur horen. Klanken roepen beelden op van tikkende klokken en Spaanse dansen. Voor regisseur Béatrice Lachaussée vormen de eenakters twee zijden van dezelfde medaille. ‘In beide opera’s staat de emotionele ontwikkeling van een vrouw centraal. In het eerste stuk lijkt zij vooral slachtoffer te zijn. Concepción geniet van het leven, maar ook zij loopt tegen een muur van frustraties en onvervulde verlangens.’

Rollen: De vrouw in La voix humaine wordt aangeduid met Elle. Zij wordt gezongen door Talar Dekrmanjian.

L’heure Espagnol

Torquemade                     Gilles Ragon
Concepciòn                       Romie estèves
Ramiro                             Michael Wilmering
Don Iñigo Gomez              Alexandre Diakoff
Muzikale leiding                Karel Deseure
Regie                               Beatrice Lachaussée
Scenografie                      Amber Vanderhoeck
kostuums                         Jorine van Beek
Lichtontwerp                    Glen D’haenens

Orkest                             Philharmonie zuidnederland